ویولن

ويولن سازی است زيبا- چابک و پراحساس که دارای قابليتهاي بسيار وسيع می باشد. بطوری که تمام علاقمندان موسيقي به  حياتي بودن آن در اجرای موسيقي اذعان دارند. اين ساز جادويي که علاوه بر تمام توانايي های اجرايي دارای ظاهری زيبا و دلربا می باشد در ارکستر سمفونيك امروزی همراه با ساير اعضاء خانواده اش (ويولا- سلو و کنترباس) حدود 3/2 نوازندگان را به خود اختصاص می دهند و به همين جهت از آنها به عنوان ستون فقرات ارکستر ياد می شود و در اين خانواده نيز ويولن مهمترين وظيفه را به عهده داشته از نظر تعداد نيز بر ساير اعضاء مقدم است  در طول تاريخ موسيقي هر از چند گاهی تلاشهايي صورت گرفته تا شايد بتوان اين وظيفه  خطير ويولن  را به گروه ديگری از سازها محول نمود که تمام اين تلاشها به نتيجه مثبت نرسيده و حتی نزديكترين خويشاوند ويولن که   ويولن آلتو می باشد  نيز نتوانسته جايگزين مناسبی برای اين برادر کوچکتر خود باشد و ويولن همچنان در صف اول ارکستر سمفونيك   می درخشد و توانايي های بی بديل خود را به رخ می کشد و هر دم ما را بر اين عقيده راسختر می گرداند که :"برای اجرای موسيقي كلاسيك اگر ويولن نبودراهی نداشتيم مگر آنرا اختراع كنيم" (نقل به مضمون جمله ای از بتهوون)

در مورد موطن اصلی و زمان پيدايش ويولن نمی توان به طور حتم ويقين اظهار نظر کرد و مکانی را به عنوان موطن و تاريخي را به عنوان زمان آغاز پيدايش اين ساز در نظر گرفت اما می توان گفت سازهای زهی کششی (آرشه ای)  - که اجداد ويولن به حساب می ايند  دارای قدمت بسيار طولانی می باشند و بنا بر نظريه گروهی برای اولين بار پيش از ميلاد مسيح در سرزمين هندوستان به وجود آمده اند  اما آنچه را ازتاريخچه ويولن می توان به استناد نام برد مربوط به کنده کاری ها و نگاره های اروپايي از حدود سال نهصد ميلادي است که دراين کنده کاری ها و نگاره ها سازهايي قابل تشخيص می باشند که جزو خانواده سازهای زهی کششی محسوب می شونداما تفسيراين نگاره ها  ودريافت موضوعاتی از قبيل اينكه آيا ويولن تکامل يافته يكي  ازاين سازها است ياا تمام اين سازها الگويي برای شکل گيری ويولن بودند؟

و در اين صورت سهم هر کدام درمسير تکامل ويولن چيست؟به يقين غير ممکن می باشد ونظرياتی که امروزه ابراز می شوند صرفا براساس گمانه هايي هستند که نزد محققين رواج و امکان بيشتری دارند و نه فرضياتي که از طرق علمی به اثبات رسيده باشند.

ویولن یک ساز زهی و آرشه ای است. این ساز کوچکترین عضو خانواده ی ویولن است. برای نواختن معمولا روی شانه ی چپ قرار می گیرد، و با آرشه ای که در دست راست نوازنده است،نواخته می شود.سیم های ویولن از زیر ترین تا بم ترین سیم، به ترتیب زیر کوک می شوند :می:سیم اول ، لا:سیم دوم ، ر:سیم سوم ، سل:سیم چهارم

سیم گیر : از آبنوس ساخته شده است و در فاصله ی اندکی با خرک

نقش این ساز چه در کنسرت های بزرگ و چه به طور جمعی و

انفرادی ، آنقدر پر اهمیت است، که آن را «شاه ساز ها» گفتند.

پیشینه ی ساز:

ویولن یک ساز ظریف و فرهنگیست و طبق نمونه هایی که ساخته

می شود، از ۵۸ قطعه ی مختلف که به طرز دقیقی که با هم جور

شده اند و وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم می باشد که ابتدا توسط

سازنده ی ایتالیایی «گاسیارو برتولونی» اختراع شده است.

قطعات ویولن:

قسمت های ساز ویولن عبارتند از :

آرشه : یا کمان ترکه ای چوبی است که رشته های مویی دم اسب،

در طول آن کشیده شده است و به دو سر آن ثابت شده است.

تنه : جعبه ای که مابین تخته ی روئی و تخته ی زیرین و جداره های

طرفی محصور شده است.

دسته یا گردان : در واقع دنباله ی چوب آبنوس تکیه سیم هاست که

محل انگشت گذاری نوازنده در قسمت بالای آن قرار دارد. نوازنده ی

ویولن قادر است ، در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاری کند ، انتهای

دسته به جعبه ی کوچکی ختم می شود که سیم ها در درون آن به دور

گوشی های کوک پیچیده می شوند.

خرک : بین سیم ها و طبله ی ویولن قرار گرفته و فشار سیم ها آن را

عمود نگه می دارد. نقش خرک ان است که ارتعاش سیم ها را به طبله

و به جعبه ی ویولن منتقل می کندو نیز در داخل جعبه میله ای چوبی

تقریبا زیر خرک ، اندکی بلند تر از جدار طرفی قرار داده شده که شکل

گرده ماهی ، طبله و زیره را حفظ می کند.

گریف : از آبنوس ساخته شده است و در طول گردن ویولن چسپیده

است و تا میانه ی جعبه ی ساز ادامه دارد . گریف جایی است که

نوازنده با انگشت خود سیم را به آن می چسباند و به این ترتیب طول

سیم را کوتاه می کند و نت های مختلف را می نوازد.

تا آخر تنه ی ویولن کشیده شده است. با زهی از جنس روده یا

پلاستیک به دکمه ای که در قسمت پایین جدار تعبیه شده بند می شود.

سیم ها : سیم ها از جعبه ی کوچک سر ساز آغاز شده در طول چوب

آبنوس ، تکیه گاه سیم ها ادامه یافته ۷ از روی خرک عبور کرده و در

سیم گیر مهار می شود . سیم های ویولن قبلا از روده ی گوسفند

«زه» ساخته می شد. امروزه در سیم های بم تر ، روی روده سیم

فلزی نازکی می پیچند و در سیم های زیر تر از مفتول فلزی تنها

استفاده می شود.

*نخستین سازندگان معروف ویولن در ایتالیا پیدا شدند .

«گاسپارو داسالو» نخستین ویولن حقیقی را ساخت، اما معروفترین

ویولن ها در شهر کرمونا ساخته شدند.

«آندره اماتی» و فرزندش «نیکولا اماتی» و شاگردش «آنتونیو استرادیواریوس»

بهترین ویولن های دنیا را تا کنون ساخته اند.